مقاله تبیین قرآنی – عرفانی احدیت

مقاله تبیین قرآنی – عرفانی احدیت

دانلود مقاله تبیین قرآنی – عرفانی احدیت

در قالب Word و در ۵۲ صفحه، قابل ویرایش، شامل:

چکیده

Abstract

مقدمه

بیان مسئله

روش

۱- احد در قرآن

۱-۱- احد

۱-۱-۱- احد در لغت و اصطلاح

۲-۱-۱- احد در روایات

۳-۱-۱- احد در تفاسیر

۴-۱-۱- احد در سیاق سوره

۵-۱-۱- هم‌نشین های احد

۱-۵-۱-۱- هو

۲-۵-۱-۱- الله

۶-۱-۱- جانشین‌های احد

۱-۶-۱- الصمد

۱-۱-۶-۱-۱- صمد در لغت

۲-۱-۶-۱-۱- صمد در روایات

۳-۱-۶-۱-۱- صمد در تفاسیر

۴-۱-۶-۱-۱- واحد

۲- احدیت در عرفان

۱-۲- مرتبه احدیت

۲-۲- امکان یگانگی با احدیت

۳- ترسیم فضای ادراکی احدیت

نتیجه‌گیری

منابع

چکیده

احدیت، قله توحید است که سوره توحید این مرتبه را گزارش می‌کند؛ آن هم در ظاهری سهل و ممتنع و ساختاری سلبی که از معرفی‌های اثباتی معمول، متفاوت است. در نوشتار حاضر با روش معناشناختی (واژه شناختی، روابط هم‌نشینی، جانشینی و سیاق) و تحلیل روایات و تفاسیر، مفهوم قرآنی احد، واکاوی و سپس با احدیت عرفانی، مقایسه و موازنه و در نهایت، فضای ادراکی آن به تصویر کشیده شده است.

توصیفات سلبی از احدیت به شناخت‌پذیر نبودن آن اشاره دارند. خدایی که در وهم و اندیشه و وصف بیاید، نه خدای مطلق که خدای مخلوق در اعتقاد است. همچنین اوصاف سلبی از نسبت بسیار نزدیک ذات با موجودات حکایت دارد؛ نسبتی که حتی تعبیر نزدیک نیز برای آن نارسا است و جایی برای غیریت و استقلال باقی نمی‌گذارد؛ چنانکه عارفان وحدت وجودی با نظریه تجلی، از راز عینیت حق و خلق پرده برداشته‌اند.

احدیت در یگانگی ادراک می‌شود. این یگانگی با تجلیات محبوبی و فنای محب از محبی و ورود او در محبوبی حاصل می‌شود. به نوعی انسان تبدل وجودی می‌یابد و خدا در انسان فردیت می‌یابد (قرب نوافل) و او در خدا فانی (قرب فرائض) و با خدا یگانه می‌شود.

مقدمه

نوشتار حاضر با محوریت سوره توحید و عرفان به دنبال ارائه مفهوم قرآنی – عرفانی از «احد» است. انتخاب این دو محور به دلیل ویژگی‌های خاص سوره و عرفان بوده است. سوره توحید مرتبه خاصی از توحید را بیان می‌دارد. هم شأن نزول (ابن بابویه، 1398 ق: 93) و ژرفای معنای آن- ژرفایی به بلندای آخرالزمان (کلینی، 1407 ق: 91/1) – و هم دربرداشتن «احد» و «الصمد» که تنها یک بار در قرآن آمده‌اند، بر معرفی بی‌نظیری از خداوند در این سوره ناظر هست.