مقاله بازکاوی مسئله تشبیه و تنزیه در آموزه وحدت تشکیکی وجود

مقاله بازکاوی مسئله تشبیه و تنزیه در آموزه وحدت تشکیکی وجود

دانلود مقاله بازکاوی مسئله تشبیه و تنزیه در آموزه وحدت تشکیکی وجود

در قالب Word و در ۲۵ صفحه، قابل ویرایش، شامل:

چکیده

Abstract

مقدمه

بحث اول: تشکیک

بحث دوم: وجود

نتیجه‌گیری

منابع

چکیده

آموزه تشبیه و تنزیه یکی از پیچیده‌ترین آموزه‌های کلامی است که از دیرباز متفکران اسلامی را به خود مشغول کرده است. ازیک‌سو، اهل حدیث و اشاعره و ازسوی‌دیگر، معتزلیان و گروهی از متلکمان شیعه با قرائت‌های کاملاً متفاوتی بدین آموزه نظاره کرده‌اند. گروه اول به سمت تشبیه و گروه دوم به سمت تنزیه سوق یافته‌اند.

و اما در این میان ابن‌عربی و شارحان مکتب او به قرائتی جدید، یعنی تشبیه در عین تنزیه دست یافته‌اند که این نظریه مطابق برخی از آموزه‌های شیعی است. صدرالدین محمد شیرازی، مشهور به ملاصدرا، با بهره‌گیری از همین نظریه اخیر، درصدد عرضه قرائت نوینی از آن برآمد و چنانچه در ادامه مقاله آمده است، این تقریر، عقلی‌ترین بیان در شرح این مسئله است. در این نوشتار تلاش شده است پس از بیان مختصری در توضیح مکاتب مختلف در این موضوع، جایگاه تقریر وحدت تشکیکی وجود در حکمت متعالیه مطرح و نقطه قوت آن را بررسی شود.

مقدمه

تشبیه در لغت، مانندکردن چیزی به چیز دیگر و تنزیه به معنای دورگردانیدن و یا پاک‌گردانیدن از زشتی و بدی است (ولادوست، 1387: 341؛ شمس، 1389: 17). این دو واژه در اصطلاح علم کلام به معنی مانندکردن خدا به مخلوقاتش و یا منزّه‌ساختن خداوند از ویژگی مخلوقاتش است (ولادوست، 1387: 342).

خاستگاه این دو اصطلاح برگرفته از قرآن کریم و تعالیم انبیاء است؛ 1 زیرا انبیاء برای شناسایی خداوند به پیروان خود، ناگزیر از ارائه مفهومی از خداوند بودند و عرضه این مفاهیم چیزی جدا از کالبد زبانی عصر آن‌ها نبوده است. در قرآن کریم به‌وضوح آمده است: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ بِلِسانِ‏ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُم‏» (ابراهیم/4)؛